Lapidarie en zo...... Ofwel: slijpen en smeden

In de tweede helft van de jaren-80 van de vorige eeuw heb ik een cursus “cabochonslijpen” gevolgd bij stichting GEA-kring Rijnland. Ik heb daar het zagen, slijpen, zoeten of fijnslijpen en polijsten van verschillende sierstenen en mineralen geleerd. Dit proces heet “lapidarie”. Het is een fascinerende bezigheid en het duurde niet lang of ik had zelf een 2e-hands zaag-slijpmachine gekocht, zodat alle bewerkingen ook thuis gedaan konden worden. Op beurzen kun je plakjes gesteente en fournituren kopen om de stenen na het slijpen te “zetten”. Mooier is om zelf een ring of broche te maken. Je kunt dan een sieraad naar eigen idee maken met metalen naar eigen keus. En dat..... is bij mij pas veel later gekomen dankzij een paar enthousiaste collega's.

Onderstaande foto's laten een paar bewerkingen uit het slijpproces van een amethist cabochon zien. De steen is geslepen voor een hanger.

(klik op de foto voor een grotere weergave)

In 2008 heb ik met een paar collega's een cursus edelsmeden gevolgd bij 2 fantastische vakmensen in Culemborg. Deze cursus was zo inspirerend dat ik een kleine werkruimte op zolder ben gaan inrichten om ook thuis te kunnen edelsmeden. Het was een beetje improviseren met gereedschap: ook met een soldeerbrander op gas voor de waterleiding kun je prima zilver solderen. Wel in de schuur graag! Voor frequent gebruik is dit ding een beetje te groot en te zwaar, dan is een keukenbrander voor Crème brûlée veel beter. Inmiddels bezit ik voldoende gereedschappen om mee te kunnen werken.

Slijpen en smeden in Oegstgeest, solderen in de schuur

Na mijn verhuizing naar Roden heb ik opnieuw een plek ingericht om te kunnen edelsmeden. De schuur bleek een goede plek: een compacte plek met uitzicht op de tuin, warm genoeg, alles binnen handbereik en toch groot genoeg om alle bewerkingen te kunnen uitvoeren.

Edelsmeden in Roden

Een plek om te kunnen slijpen moet ik nog regelen. Alle toebehoren en materialen zijn nog ingepakt. Ik verwacht in het najaar daarmee weer aan de slag te kunnen gaan.

Lapidarie en edelsmeden: een schitterende combinatie!!

Links:

Stichting Geologische Aktiviteiten

St GEA - kring Rijnland

Geologische Vereniging "Het Kristal"

Edelsmid:

Mirjam Jakubowski

Rene Vlasblom

Varisciethanger

Al heel lang geleden heb ik op een mineralenbeurs een stukje Varisciet gekocht. Kleur en tekening spraken mij wel aan. Mijn bedoeling was om het stukje “en cabochon” te slijpen en in een ring te zetten. Zo is het ook gegaan. Maar er bleef nog een klein plakje, iets groter dan 3 x 4 cm mineraal over en daar heb ik een hanger van gemaakt.




(Klik op de foto's om een grotere versie te zien)

Varisciet is een kleurloze, blauwgroen tot groene siersteen en ontstaat uit gel-achtige vloeistoffen in vulkanische gesteenten. Chemisch gezien is het een waterhoudend aluminiumfosfaat. Het wordt gevonden in Utah, USA in een laag van meer dan 1 m. dik. Knollen worden gevonden in Australië, Bolivia, Oostenrijk en Duitsland.




Ik zag een hanger waarvan de vorm geschikt zou kunnen zijn voor het plakje. Ik heb de vorm wat aangepast en veranderd en ben het steentje gaan slijpen en polijsten. De lengte van het metaal, met de bredere stukken aan de boven en onderkant was niet gemakkelijk te bepalen. Met strookjes papier heb ik uiteindelijk het zaagsjabloon kunnen maken.

Helaas bleek de lengte van het uitgezaagde stripje toch nog te kort en moest ik opnieuw beginnen. De verlengde versie bleek wel goed te passen.

Na solderen van de kas paste de steen prima. Vervolgens een bodem gesoldeerd en uitgezaagd en de twee oogjes gesoldeerd. Het originele ontwerp had een buisje aan de bovenkant, maar ik vond kleine ringetjes toch wat mooier.

Bij het zetten stuitte ik op een volgend probleem: in de bocht aan de onderkant kon het metaal niet goed omgebogen worden over de steen. Het ontwerp was niet goed aangepast en de steen wat te dik. De oplossing was de metalen lip afzagen, vijlen, schuren en de steen plakken in de kas. Ten slotte polijsten.



De hanger heb ik aan Els cadeau gegeven.

..................................................................................