Agaathanger

In boeken over edelsmeden kun je alles over allerlei technieken leren. Ik vond dat het tijd geworden was om eens een paar, voor mij nieuwe bewerkingen in de praktijk uit te proberen: een zetting maken om in “in vrije vorm” geslepen stukje agaat.
Grootste afmetingen: 4,3 x 2,8 cm, 3 mm dik. De steen heb ik jaren geleden geslepen op een slijpcursus.



De steen is eigenlijk niet geschikt om in een randje metaal gezet te worden, omdat de zijkanten haaks op de voor- en achterkant staan. Er is dus geen “houvast” voor het metaal. Plakken in een kas is niet mijn bedoeling, er moet dus een bezel aan de twee kanten van de steen geslepen worden. Met de boormachine heb ik een schuin randje aan de voor- en achterkant van de steen geslepen. Twee potloodlijntjes op de zijkant van de steen kunnen daarbij een goede hulp zijn.



De omtrek van de steen heb ik m.b.v. strookjes papier bepaald. Aangezien dit een beetje een oefenproject was heb ik alpaca van 0,5 mm dikte gebruikt. Na uitgloeien en vormen om de steen bleek het stripje een beetje te kort te zijn, maar na solderen kan de zetting m.b.v. hamer en een tribulet iets opgerekt worden en past deze precies. De randen van het metaal worden flink dunner gevijld om het ombuigen zo gemakkelijk mogelijk te maken.



Volgende stap is het solderen van een klein ringetje op de stook metaal voor een bevestiging aan koordje of ketting. Het was even zoeken naar de juiste opstelling: rechtop tussen 2 stenen, het ringetje op zijn plaats gehouden door een soldeerpincet die was vastgeklemd in een standaard. Door de kleine ring komt nog een wat grotere om het koordje door te doen. Hiermee is het soldeerwerk klaar: dus blussen, afbijten, schuren en pre-polijsten.

Om de steen in de zetting vast te zetten met een zetpons en ciseleerhamer is het noodzakelijk dat beide delen van de hanger onbeweeglijk en op de juiste manier ten opzichte van elkaar vastgezet kunnen worden. De oplossing hiervoor is een stukje bezemsteel, een dekseltje van een jampot en kitwas of dopwax. Het dekseltje wordt op het stokje gelijmd en geschroefd en laag voor laag gevuld en gevormd met, door de soldeerbrander voorzichtig verwarmde kit. Brand hierbij je vingers niet!. De steen en hanger kunnen in de zachte was gedrukt worden. Na afkoelen het metaal om de steen werken. Als de ene kant klaar is de kit weer voorzichtig verwarmen, de steen omdraaien en de andere kant bewerken.

Het ombuigen van het metaal om de steen zal niet altijd even goed gaan. Bij mij tenminste niet. Op plekken waar het metaal de ronde vorm van de steen moet volgen kunnen kleine oneffenheden ontstaan. Deze plekjes voorzichtig vijlen en schuren. Daarna nog een keer polijsten tot hoogglans en schoonmaken, eventueel oppoetsen met zilverpoets.
Klaar!

Bekijk alle foto's in het webalbum Agaathanger

Voor de technieken gebruik ik de volgende boeken (2e-hands of ramsj):
-Zelf sieraden maken, Bregenzer, 1980, Thieme, Zutphen
-Sieraden maken, basis technieken, McGrath, 1995, ZuidBoek Producties, Lisse
-Handboek Sieraden Maken, Olver, 2003, Tirion, Baarn
-Sieraden technieken, McGrath, 2007, Librero, Kerkdriel
-Nieuwe sieraden technieken, McGrath, 2008, Librero, Kerkdriel

Voor Kitwas of dopwax:
- MTN, Giethoorn
- de Bodemschat, Hengelo